Statenverkiezing 21 Maart 2025
24 december 2024
Sluiting Kiezersregister
23 januari 2025
Kandidaatstelling
1 en 2 februari 2025
Ondersteuningsdagen
21 maart 2025
Verkiezingsdag
Verkiezingen
Statenverkiezing 21 Maart 2025
Op 21 maart 2025 gaat de bevolking van Curaçao naar de stembus om een nieuwe Staten te kiezen.
De Electorale Raad is het orgaan dat de verkiezingen op Curaçao organiseert, controleert en uitvoert volgens de electorale wetgeving en de uitslag vaststelt. Wij streven ernaar om eerlijke en geheime verkiezingen voor de kiezer te garanderen, en openheid en efficiëntie in het electorale proces te bevorderen.
Klik hier voor het landsbesluit vaststelling verkiezingsdatum en kandidaatstelling leden Staten 2025.
Waarom stemmen we?
Curaçao is een democratisch land. Iedere stemgerechtigde burger heeft het recht om te stemmen. In vele landen hebben mensen niet het recht om te stemmen of hun mening vrij te uiten. Het stemrecht is van belang voor de ontwikkeling van ons land.
Wanneer burgers actief deelnemen aan het kiezen van onze bestuurders, zal dit leiden tot een grotere invloed op het goed bestuur van ons land. Als u niet stemt, betekent dit dat u de kans om eraan bij te dragen verloren hebt. Het is dus van groot belang dat u vrij en in het geheim het stemrecht uitoefent.
Vanaf 18 jaar heeft elke burger op Curaçao het recht om te stemmen. Dit betekent dat elke burger van achttien jaar of ouder die de Nederlandse nationaliteit heeft en ingeschreven staat op Curaçao, het voorrecht heeft om deel te nemen aan het kiezen van het Parlement.
De Staten
De Staten vertegenwoordigen het volk van Curaçao en bestaat uit 21 leden. De leden van de Staten worden rechtstreeks gekozen door de ingezetenen van Curaçao met de Nederlandse nationaliteit die de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt. Tijdens de verkiezing van de leden van de Staten is het uitbrengen van de stemmen vrij en geheim.
Belangrijkste taken van de Staten:
- Samen met de regering landsverordeningen maken
- Het beleid van de regering controleren en er toezicht op uitvoering houden
Het Kiesreglement is de wet die bepaalt hoe het proces van de verkiezing van de leden van de Staten moet verlopen. Een korte uitleg van alle belangrijke onderdelen zijn hieronder te vinden.
Klik hier voor de integrale tekst van het Kiesreglement.
Kiezersregister
De leden van de Staten worden rechtstreeks gekozen door degenen die op de dertigste dag voor de Kandidaatstelling ingezetenen zijn. In het kiezersregister worden de namen, voornamen, de plaats en datum van geboorte, het persoonsnummer en het adres van elke kiezer opgenomen. Het Kiezersregister bevat ook het nummer van het stemdistrict, waartoe de kiezer behoort. De kiezer, waarvan het adres nog vast te stellen is, behoort tot een stemdistrict dat door de voorzitter van de Electorale Raad wordt vastgesteld.
Kiesgerechtigd zijn dan:
- Personen die op Curaçao zijn ingeschreven
- Personen die op de dag van de verkiezing 18 jaar of ouder zijn
- Personen die de Nederlandse nationaliteit bezitten
Het kiezersregister voor de verkiezing van 21 maart 2025 sluit op 24 december 2024.
Kandidaatstelling
De Kandidaatstelling is de dag waarop politieke partijen die aan een verkiezing willen deelnemen hun lijst met kandidaten kunnen inleveren. Deze dag wordt bij landsbesluit vastgesteld. Voor de komende verkiezing van de leden van de Staten is het 23 januari 2025 tussen 09:00 en 16:00uur. De lijsten worden persoonlijk ingediend door een kiezer.
Volgens de voorschriften in het Kiesreglement kunnen er maximaal 29 namen op een lijst staan en alle kandidaten moeten kiezers zijn.
Artikel 22 van het Kiesreglement bepaalt dat de kandidaten op de kandidatenlijst, met hun naam, voorletter(s), desgewenst tussen haakjes één (1) roepnaam, datum van geboorte, en ook woonplaats en adres worden vermeld.
Volgens artikel 23 van het Kiesreglement wordt het volgende bij de lijst overlegd:
- De verklaring van bewilliging van iedere kandidaat;
- Een verklaring dat de kandidaat kiesgerechtigde is;
- Een verklaring dat het bedrag van ANG. 2000,– is gestort bij de Ontvanger;
- Een zwart-wit foto van 4 bij 6 cm van de hoogstgeplaatste kandidaat;
- Een schriftelijke opgave van de naam (afkorting) van de politieke groepering.
Het is de taak van de Electorale Raad de lijsten te onderzoeken op verschillende informatie van de kandidaten, zoals naam, adres, geboortedatum en vergelijkt de informatie met die in het register van Publieke Zaken.
Nadat de lijsten zijn onderzocht en de bezwaartermijn is verlopen, zal de Electorale Raad de beslissing over de geldigheid van de lijsten bekendmaken in een openbare vergadering en vaststellen in een proces-verbaal.
De lijsten kunnen niet meer gewijzigd worden na het besluit over de geldigheid van de lijsten.
Ondersteuning kandidatenlijsten
Om aan de Statenverkiezing op 21 maart 2025 te kunnen deelnemen, dient een lijst door minimaal 848 kiezers, zijnde 1% van het totaal geldig uitgebrachte stemmen bij de laatstgehouden Statenverkiezing (19 maart 2021), te worden ondersteund. Deze voorwaarde is opgenomen in artikel 16 van het Kiesreglement Curaçao en geldt alleen voor nieuwe partijen of partijen die bij de laatste verkiezingen in 2021 geen zetel hebben behaald. De Ondersteuningsdagen zullen plaatsvinden op 1 en 2 februari 2025, de tweede zaterdag en de 2e zondag na de dag van de Kandidaatstelling bij meerdere ondersteuningsbureaus.
Tijdens de ondersteuningsdagen kunnen kiezers op tussen 08:00 tot 20:00 uur hun kandidatenlijst ondersteunen.
Elke partij krijgt een nummer en kleur
Om aan de Statenverkiezing op 21 maart 2025 te kunnen deelnemen, dient een lijst door minimaal 848 kiezers, zijnde 1% van het totaal geldig uitgebrachte stemmen bij de laatstgehouden Statenverkiezing (19 maart 2021), te worden ondersteund. Deze voorwaarde is opgenomen in artikel 16 van het Kiesreglement Curaçao en geldt alleen voor nieuwe partijen of partijen die bij de laatste verkiezingen in 2021 geen zetel hebben behaald. De Ondersteuningsdagen zullen plaatsvinden op 1 en 2 februari 2025, de tweede zaterdag en de 2e zondag na de dag van de Kandidaatstelling bij meerdere ondersteuningsbureaus.
Tijdens de ondersteuningsdagen kunnen kiezers op tussen 08:00 tot 20:00 uur hun kandidatenlijst ondersteunen.
Ondersteunings- en Stembiljetten
Om te stemmen worden ondersteunings- en stembiljetten gemaakt volgens de bij wet voorgeschreven richtlijnen. Het stembiljet bevat de lijsten van kandidaten waarop de stemming dient plaats te vinden.
Een stembiljet moet voorzien zijn van:
- Een kleuropdruk die de lijst duidelijk onderscheidt van de andere.
- Lijsten die in volgorde genummerd zijn, zodat elke lijst duidelijk van de andere kan worden onderscheiden.
- Een zwart-witfoto van de kandidaat die het hoogstgeplaatst is.
- De handtekening van de voorzitter van de Electorale Raad aan de achterkant van het stembiljet.
Stemdistricten en Stemlokalen
Artikel 38 van het Kiesreglement Curaçao schrijft voor dat stemdistricten in de regel niet meer dan 1.500 kiezers mogen bevatten. Bij het bepalen van stemdistricten en stemlokalen wordt rekening gehouden met bepaalde buurt specifieke kenmerken op sociaal-economisch gebied, infrastructuur, bevolkingssamenstelling en met de beschikbaarheid van geschikte stemlokalen qua ligging en functionaliteit.
Voor de verkiezing van 21 maart 2025 zijn de stemdistricten nog niet bekend. Dit zal na de sluiting van het Kiezersregister plaatsvinden.
Wat heb je nodig om te kunnen stemmen
- Een geldig identiteitsbewijs (sédula, rijbewijs van Curaçao of een paspoort) is verplicht.
- Een oproepingskaart die thuis bij de kiezer wordt bezorgd.
- Een kiezer kan alleen bij de vermelde stemdistrict stemmen. Deze staat vermeld op de oproepingskaart.
- Een kiezer kan op de verkiezingsdag tussen 08:00 en 19:00 stemmen.
Vergeet je oproepingskaart niet! Oproepkaarten worden thuisbezorgd. Het is belangrijk dat elk huis een brievenbus heeft. Oproepkaarten worden niet in “communityboxes” achtergelaten. Als de kiezer geen oproepkaart thuis heeft gekregen kan iedere kiezer zelf een duplicaat ophalen bij Publieke Zaken (Kranshi) ongeveer 10 dagen voor tot op de dag van de verkiezing.
Hoe moet je stemmen
- De voorzitter van het stembureau overhandigt de kiezer een stembiljet. De kandidaten van alle partijen staan op het stembiljet.
- Bekijk het stembiljet goed voordat u stemt!
- Kleur met een rood potlood de cirkel aan de linkerzijde van de naam van de kandidaat op wie u wenst te stemmen.
- De kiezer mag alleen op een (1) persoon stemmen!
- Als u iets fout hebt ingevuld of een andere fout op het stembiljet hebt gemaakt vraag voor een ander biljet om opnieuw stemmen.
- Vouw het stembiljet en deponeer het in de aangewezen doos.
Als de kiezer in de procedure twijfelt, vraag om hulp bij de voorzitter van het stembureau.
Wat maakt een stem geldig
Om een geldige stem uit te brengen:
- Kleur met het rode potlood het stemvak aan de linkerzijde van de naam van de kandidaat die u wenst te stemmen rood.
- Geef duidelijk aan, met EEN (1) rode gevulde stemvak, op wie u stemt.
Wat maakt een stem ongeldig
Artikel 80 van het Kiesreglement bepaald een ongeldige stem als:
- In geen enkel stemvak is het witte vakje rood (blanco stemmen)
- Meer dan één stemvak is rood gemaakt.
- Het stembiljet is ingevuld met iets anders dan een rood potlood.
- De kiezer iets heeft geschreven of getekend op het stembiljet, of als het stembiljet een aanduiding van de kiezer bevat.
- Een ander papier dat niet voorzien is van de voorgeschreven handtekening wordt gebruikt.
Om de vrijheid, geheimhouding en privacy van de kiezers te waarborgen
- Het is niet toegestaan om foto’s van het stembiljet te maken.
- Het is niet toegestaan om foto’s in het stemlokaal te maken.
- Het is niet toegestaan om opnames in het stemlokaal te maken.
- Het is niet toegestaan om in het stemlokaal te eten of te drinken.
- Het is niet toegestaan om stemmen te verkopen en of voor anderen te stemmen.
- Burgers dienen zich aan de stemgeheimplicht te houden.
Uitslag verkiezing en lidmaatschap staten
De Staten van Curaçao bestaan uit 21 leden. De leden van de Staten worden rechtstreeks gekozen door de ingezetenen van Curaçao met de Nederlandse nationaliteit die de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt. Tijdens de verkiezing van de leden van de Staten is het uitbrengen van de stemmen vrij en geheim.
In een openbare vergadering van de Electorale Raad, vijf dagen na de verkiezingsdag, 26 maart 2025 om 10:00 uur, wordt de uitslag van de verkiezing vastgesteld en bekend gemaakt. De in de vergadering aanwezige kiezers kunnen bezwaren inbrengen.
Op basis van de tijdens de verkiezing van de leden van de Staten geldig uitgebrachte stemmen worden de 21 beschikbare zetels verdeeld over de lijsten (zetelverdeling). Daarna wordt voor elke lijst bepaald aan welke kandidaten op die lijst de zetels toekomen (gekozenverklaring).
Zetelverdeling
Als eerste worden het totaal aantal geldig uitgebrachte stemmen gedeeld door de 21 beschikbare zetels. Het resultaat daarvan wordt de kiesdeler genoemd.
Daarna wordt voor elk van de lijsten waarop het aantal op de lijst uitgebrachte stemmen gelijk is of hoger is dan de kiesdeler bepaald hoeveel keer de kiesdeler in zijn geheel past in het aantal op die lijst uitgebrachte stemmen. De hoeveelheid zetels die een lijst heeft behaald, is gelijk aan dat aantal.
Het totaal aantal zetels dat uit die rekensom volgt, zal vrijwel altijd lager zijn dan de 21 beschikbare zetels. Er zullen namelijk ook één of meer lijsten zijn die geen zetels hebben behaald omdat het aantal op die lijst of lijsten uitgebrachte stemmen lager is dan de kiesdeler. Die stemmen worden op basis van een speciale berekeningsmethode als restzetels verdeeld over de lijsten die wel zetels hebben behaald.
Gekozenverklaring
Na de verdeling van de 21 beschikbare zetels over de lijsten, wordt voor elke lijst het totaal aantal op de lijst geldige uitgebrachte stemmen gedeeld door het aantal aan die lijst toegekende zetels.
Daarna wordt voor elke lijst, aan de hand van de lijstkiesdeler van die lijst en het aantal aan de lijst toegekende zetels, bepaald welke kandidaten op de lijst zijn gekozen.
Na de gekozenverklaring wordt elke gekozene door de Electorale Raad in kennis gesteld van diens verkiezing waarna de gekozene moet bevestigen die verkiezing aan te nemen. Na die bevestiging is de volgende stap dat de Staten beslist over de toelating van elk van de gekozenen als lid van de Staten. Ieder van de toegelaten leden moet vervolgens de eed afleggen ten overstaan van de Gouverneur. Met die eedaflegging wordt uiteindelijk het lidmaatschap van de Staten aanvaard.